W większości przypadków będą musieli Państwo opuścić nieruchomość przed wypłatą odszkodowania. Podstawą prawną do wydania nieruchomości pod drogę jest decyzja zezwalająca na realizację inwestycji drogowej (ZRID) ostateczna lub z rygorem natychmiastowej wymagalności. Szczególnie w tym drugim wypadku (który stał się już regułą postępowania) odszkodowanie zostanie wypłacone dużo później niż inwestor może rozpocząć korzystać z gruntu. Wydanie ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności nakłada dopiero na organ obowiązek wszczęcia odrębnego postępowania o ustalenie wysokości odszkodowania. Proces ustalenia odszkodowania trwa minimum kilka miesięcy, a czasami nawet lata. Dzieje się tak, mimo że ustawodawca określił jednoznacznie, że powinno to nastąpić odpowiednio w terminie:
- 60 dni od dnia nadania decyzji ZRID rygoru natychmiastowej wykonalności;
- 30 dni od dnia, w którym decyzja ZRID bez rygoru stała się ostateczna.
W każdym przypadku pieniądze z odszkodowania powinny zostać stronie wypłacone w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja je ustalająca stała się ostateczna.
Odwołanie od decyzji o odszkodowaniu a wypłata należności
Większość organów stoi na stanowisku, że odszkodowanie nie może zostać wypłacone przed uostatecznieniem się decyzji je ustalającej. Nie nastąpi to zanim nie zakończy się postępowanie odwoławcze. Sprawy tego typu potrafią ciągnąć się latami. Strona w większości przypadków może wówczas zawnioskować o zaliczkę na poczet odszkodowania. Kwota zależy od rodzaju celu publicznego i w przypadku wywłaszczeń pod drogę wynosi 70% kwoty odszkodowania (wypłaca się ją w terminie 30 dni od złożenia wniosku).